ΤΕΡΗΔΟΝΑ
 |
Ερώτηση στο Trivial Pursuit: Ποια είναι η πιο διαδεδομένη νόσος στον κόσμο; Απάντηση: Η τερηδόνα. |
Αν το σκεφτεί κανείς η τερηδόνα είναι πράγματι η πιο διαδεδομένη νόσος στον κόσμο. Oι περισσότεροι άνθρωποι που ξέρουμε έχουν ένα ή περισσότερα σφραγίσματα στο στόμα τους. Έχει υπολογιστεί ότι περίπου το 98% των ατόμων έχει ή θα εμφανίσει τερηδόνα κάποια στιγμή της ζωής του.
Δηλαδή είναι φυσιολογικό να αποκτήσουμε όλοι κάποια στιγμή τερηδόνα;
Είναι αναμενόμενο, αλλά δεν είναι φυσιολογικό.
Η τερηδόνα είναι νόσος η οποία μπορεί να προληφθεί, να αναχαιτιστεί και να εξαλειφθεί.
Τι ακριβώς είναι η τερηδόνα;
Η τερηδόνα είναι μία νόσος μικροβιακής αιτιολογίας που προκαλεί καταστροφή των δοντιών. Πέρα όμως από τα μικρόβια χρειάζεται να υπάρξουν και κάποιοι άλλοι παράγοντες που θα επιτρέψουν την καταστροφή των δοντιών, όπως οι συνθήκες που επικρατούν στο στοματικό περιβάλλον και το είδος της διατροφής.
Πώς καταστρέφονται τα δόντια από την τερηδόνα;
Τα μικρόβια επικάθονται πάνω στα δόντια και σχηματίζουν την οδοντική μικροβιακή πλάκα. Συγκεκριμένα είδη μικροβίων (S. mutans, lactobacilli) ευθύνονται κυρίως για την τερηδόνα. Τα μικρόβια αυτά μεταβολίζουν τους υδατάνθρακες που υπάρχουν στο στόμα (και προέρχονται από τη διατροφή μας) και παράγουν ως υποπροϊόντα οξέα, κατεβάζοντας το ρΗ του στόματος. Όταν το ρΗ κατεβει κάτω από συγκεκριμένο όριο, τα δόντια απομεταλλικοποιούνται, δηλαδή χάνουν μέρος από την ανόργανη ουσία τους. Στη συνέχεια καταστρέφεται και ο οργανικός σκελετός του δοντιού δημιουργώντας μια κοιλότητα όπου επικάθονται περισσότερα μικρόβια και ούτω καθεξής... Αν δεν θεραπευθεί η τερηδόνα τότε τα μικρόβια μπορεί να φτάσουν μέχρι το νεύρο του δοντιού (πολφός) και να προκαλέσουν πολφίτιδα, πόνο, νέκρωση του πολφού και απόστημα.
Τι μπορώ να κάνω για να προστατέψω τα δόντια μου;
Η τερηδόνα είναι μια πολυπαραγοντική νόσος, δηλαδή χρειάζεται συγκεκριμένες συνθήκες και παράγοντες για να αναπτυχθεί. Αν δεν υπάρχουν όλοι αυτοί οι παράγοντες μαζί τότε δεν αναπτύσσεται τερηδόνα. Οπότε αν καταφέρουμε να ελέγξουμε αυτούς τους παράγοντες, μπορούμε να προλάβουμε την εμφάνιση και να αναχαιτίσουμε την εξέλιξη της τερηδόνας.
Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν:
- Βούρτσισμα: Τακτικό και σχολαστικό βούρτσισμα (δύο φορές την ημέρα, μεσημέρι βράδυ). Χρήση οδοντικού νήματος για καθαρισμό των μεσοδοντίων περιοχών
- Φθόριο: Το φθόριο είναι ο καλύτερος σύμμαχος μας απέναντι στην τερηδόνα. Η οδοντόκρεμα πρέπει να περιέχει φθόριο, ενώ καλό είναι να συμπληρώνουμε τη στοματική υγιεινή με φθοριούχο στοματικό διάλυμα. Επίσης για τα παιδιά, σε ορισμένες περιπτώσεις συστήνεται να λαμβάνουν συμπληρωματική δόση φθορίου καθημερινά, ώστε να δυναμώνουν τα δόντια τους πριν ακόμα αυτά βγουν στο στόμα.
- Διατροφή: Περιορισμό της ζάχαρης και γενικότερα των τροφών που περιέχουν ζάχαρη (γλυκά, σοκολάτες, αναψυκτικά τύπου κόλα, μπισκότα, έτοιμα σνακς που περιέχουν ζάχαρη, χυμοί, κ.α.).
- Συχνότητα φαγητού: Πέρα από την ποσότητα σημαντικό ρόλο παίζει και η συχνότητα που καταναλώνουμε ζάχαρη. Η ίδια ποσότητα ζάχαρης προκαλεί πολύ μεγαλύτερη καταστροφή αν καταναλωθεί σε πολλά, παρά σε ένα γεύμα.
- Σάλιο: Το σάλιο είναι σημαντικός παράγοντας που αδρανοποιεί την οξύτητα της πλάκας. Γι αυτό αν δεν μπορούμε να βουρτσίσουμε τα δόντια μας μετά από ένα γεύμα, μπορούμε να ξεπλύνουμε τα δόντια μας με άφθονο νερό ή να μασήσουμε μια τσίχλα χωρίς ζάχαρη για μερικά λεπτά. Βοηθάμε έτσι την παραγωγή σάλιου και επαναφέρουμε το ρΗ του στόματος στα κανονικά επίπεδα πιο γρήγορα.
- Τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο: Οι τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο βοηθούν ώστε να διαγνώσουμε στα αρχικά στάδια την εμφάνιση της τερηδόνας. Όσο πιο νωρίς διαγνωστεί τόσο μικρότερο σφράγισμα θα χρειαστεί να γίνει. Επίσης σε πρώιμα στάδια, η τερηδονική αλλοίωση βρίσκεται σε αντιστρεπτό στάδιο. Με την κατάλληλη θεραπεία δηλαδή, μπορούμε να αποφύγουμε και το σφράγισμα!
